Nauczyciel matematyki prowadzi zajęcia dydaktyczno-wychowawcze
12, nauczając matematyki w szkołach publicznych i niepublicznych (podstawowych i ponadpodstawowych – dawniej szkoły podstawowe, gimnazja i szkoły ponadgimnazjalne) dbając, aby uczniowie nabyli wiedzę i umiejętności i kompetencje określone w podstawach programowych kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół.
Opis pracy
Praca nauczyciela matematyki polega na realizacji zadań wynikających z ustaw i rozporządzeń dotyczących systemu oświaty w Polsce. Jego obowiązkiem jest nauczanie matematyki, wychowanie i zapewnienie opieki uczniom szkoły podstawowej lub ponadpodstawowej – publicznej bądź niepublicznej. Nauczyciel matematyki może prowadzić zajęcia pozalekcyjne utrwalające lub poszerzające materiał przedmiotowy, zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze dla uczniów
z indywidualnymi możliwościami rozwojowymi, edukacyjnymi i psychofizycznymi
4, konsultacje przedmiotowe dla uczniów, konsultacje informacyjne i wspierające dla rodziców, koła zainteresowań i organizacje szkolne. Nauczyciel matematyki zarządza procesem nauczania-uczenia się
6, planuje, organizuje, motywuje i kontroluje (ocenia) przebieg procesu nauczania-uczenia się.
Praca nauczyciela matematyki wiąże się z koniecznością posługiwania się środkami i narzędziami technologii informacyjnych i komunikacyjnych (TIK)
10.
Sposoby wykonywania pracy
Praca nauczyciela matematyki wymaga bezpośrednich kontaktów z uczniami. Samodzielnie bądź we współpracy z nauczycielem wspomagającym realizuje proces nauczania-uczenia się uczniów, pracując z całą klasą, z grupą uczniów bądź też indywidualnie z wychowankiem.
W swojej pracy wykorzystuje metody, techniki, formy i środki dydaktyczne
9 dostosowane do potrzeb i możliwości uczniów oraz zgodne z aktualnymi trendami w zakresie dydaktyki matematyki. Praca nauczyciela matematyki polega między innymi na:
- zarządzaniu procesem nauczania-uczenia się matematyki,
- wychowywaniu oraz zapewniania opieki uczniom,
- prowadzeniu zajęć pozalekcyjnych utrwalających lub poszerzających materiał przedmiotowy,
- prowadzeniu zajęć dydaktyczno-wyrównawczych dla uczniów o indywidualnych potrzebach rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwościach psychofizycznych,
- prowadzeniu kół zainteresowań i organizacji szkolnych,
- organizowaniu wycieczek szkolnych,
- sprawowaniu opieki nad dziećmi i młodzieżą podczas zorganizowanego wypoczynku,
- pełnieniu funkcji wychowawcy klasy,
- opieki nad studentami odbywającymi praktyki nauczycielskie.
Więcej szczegółowych informacji znajduje się w sekcjach: 3.1. Zadania zawodowe oraz 3.2. Kompetencja zawodowa.
Warunki pracy
Miejscem pracy nauczyciela matematyki są głównie szkolne sale lekcyjne, w których prowadzi zajęcia dydaktyczne, zapewniająca właściwe, bezpieczne i efektywne nauczanie, jak również otoczenie szkoły sprzyjające rozwijaniu kompetencji uczniów w oparciu o ich aktywność. Część pracy nauczyciela (np. planowanie, przygotowanie do zajęć, sprawdzanie i ocenianie prac pisemnych uczniów) może odbywać się także poza szkołą.
Nauczyciel matematyki często wykonuje pracę w pozycji stojącej. Pomieszczenia, w których wykonuje swoją pracę, posiadają zazwyczaj oświetlenie dzienne i sztuczne, niekiedy urządzenia klimatyzacyjne.
Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.1. Możliwości podjęcia pracy w zawodzie.
Wykorzystywane maszyny i narzędzia pracy
Nauczyciel matematyki w działalności zawodowej wykorzystuje m.in.:
- zestaw komputerowy, laptop, projektor, tablicę interaktywną, a także tablet lub smartfon,
- oprogramowanie specjalistyczne wspierające procesy nauczania i uczenia się matematyki,
- tradycyjne pomoce dydaktyczne, takie jak np. bryły, przyrządy matematyczne, klocki, waga, zegar, klepsydra, metr, pojemniki o różnej pojemności, gry matematyczne itp.
Sprzęt komputerowy wykorzystywany w pracy nauczyciela matematyki jest wyposażony w specjalistyczne oprogramowanie, narzędzia multimedialne i dźwiękowe oraz jest podłączony do internetu. Środki i narzędzia informatyczne są wykorzystywane do prowadzenia multimedialnych lekcji matematyki. Przedstawiony opis wykorzystania maszyn i narzędzi pracy jest uzależniony od zasobów szkoły, w której pracuje nauczyciel. Zasoby dydaktyczne szkoły są zróżnicowane i często zależą od inicjatywy nauczyciela, dyrekcji szkoły oraz możliwości organu prowadzącego szkołę.
Organizacja pracy
Nauczyciel matematyki prowadzi obowiązkowe zajęcia dydaktyczne w wymiarze tygodniowym, zgodnie z ramowym planem nauczania dla poszczególnych typów szkół. Pracuje nie więcej niż 8 godzin na dobę w ciągu dnia, a jego praca odbywa się w ustalonych godzinach.
W przypadku realizacji dodatkowych zadań, możliwa jest praca w godzinach nadliczbowych oraz w dni wolne od pracy.
Praca w tym zawodzie nie niesie za sobą szczególnej odpowiedzialności finansowej oraz materialnej. Pracownika obowiązuje zasada poufności i bezstronności. Jest on odpowiedzialny za powierzony sprzęt oraz ponosi odpowiedzialność zawodową lub służbową określoną w regulaminach szkół i instytucji, w których jest zatrudniony.
Nauczyciel matematyki realizuje swoje zadania zawodowe współpracując z innymi nauczycielami i dyrekcją szkoły, w której pracuje. W zależności od potrzeb szkoły może pełnić funkcję wychowawcy klasy.
Zagrożenia mające wpływ na bezpieczeństwo pracy człowieka
Podstawowe czynniki uciążliwe, które mogą występować w pracy nauczyciela matematyki, to m.in:
- stres,
- hałas,
- niewłaściwe oświetlenie,
- nieodpowiednia wentylacja,
- obciążenia mięśniowo-szkieletowe.
Nauczyciel matematyki narażony jest na następujące choroby:
- strun głosowych,
- wzroku,
- zwyrodnienia kręgosłupa,
- zespół cieśni nadgarstka,
- wypalenie zawodowe,
- związane ze stresem,
- o podłożu psychosomatycznym.
Sprawdzanie prac domowych, klasowych, testów oraz korzystanie z komputera to przede wszystkim intensywna praca wzroku, która może powodować różne dolegliwości narządu wzroku, m.in. pogorszenia widzenia, zmęczenie oczu, przesuszenie gałki ocznej, tzw. zespół suchego oka (pieczenie, uczucie kłucia w oku), bóle głowy, zmęczenie i znużenie.
Wymagania psychofizyczne
Dla pracownika wykonującego zawód nauczyciel matematyki ważne są:
w kategorii wymagań fizycznych
- sprawność narządu wzroku,
- sprawność narządu słuchu,
- ogólna wydolność fizyczna,
- sprawność narządów równowagi,
- sprawność układu oddechowego;
w kategorii sprawności sensomotorycznych
- ostrość wzroku,
- ostrość słuchu,
- koordynacja wzrokowo-ruchowa,
- rozróżnianie barw,
- zmysł równowagi,
- zręczność rąk i palców;
w kategorii sprawności i zdolności
- uzdolnienia pedagogiczne,
- zdolność koncentracji uwagi,
- zdolności organizacyjne,
- podzielność uwagi,
- rozumowanie logiczne,
- łatwość wypowiadania się w mowie i/lub w piśmie, formułowania i prezentowania opinii,
- dobra dykcja,
- wyobraźnia przestrzenna,
- zdolność twórczego myślenia
- zdolność motywowania uczących się matematyki,
- zdolność podejmowania szybkich i trafnych decyzji,
- zdolność słuchania i wyciągania konstruktywnych wniosków;
w kategorii cech osobowościowych
- asertywność,
- elastyczność i otwartość na zmiany,
- tolerancyjność,
- dokładność i rzetelność,
- wytrwałość i cierpliwość,
- dyskrecja,
- empatia,
- tolerancyjność,
- samokontrola,
- wysoka samodyscyplina,
- otwartość na zmiany,
- gotowość do współdziałania,
- zainteresowania rachunkowe,
- gotowość do ustawicznego uczenia się,
- gotowość do dzielenia się wiedzą.
Więcej informacji znajduje się w sekcjach: 3.4. Kompetencje społeczne; 3.5. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu.
Wymagania zdrowotne
Wykonywanie zawodu nauczyciel matematyki wymaga kreatywnej, długotrwałej pracy z wykorzystaniem sprzętu komputerowego i urządzeń peryferyjnych, co powoduje wymuszoną pozycję ciała, obciążenia układu mięśniowego, krwionośnego i nerwowego oraz narządu wzroku.
Przeciwwskazaniem do wykonywania zawodu nauczyciela matematyki są zaburzenia znacznego stopnia sprawności kończyn górnych, w szczególności w zakresie zręczności palców i rąk, oraz niewielkiego i znacznego stopnia sprawności kończyn dolnych. Czynnikiem utrudniającym pracę w zawodzie są także wady i dysfunkcje narządu wzroku, niedające się korygować szkłami optycznymi lub soczewkami kontaktowymi.
Z uwagi na pracę polegającą na bezpośrednim kontakcie z ludźmi, utrudnieniem są znacznego stopnia zaburzenia w zakresie narządu słuchu, które nie mogą być skorygowane aparatem słuchowym. Charakter pracy, a przede wszystkim kontakty interpersonalne, powodują, iż znaczące wady wymowy, schorzenia strun głosowych i niska ekspresja werbalna mogą ograniczać pracę w tym zawodzie.
WAŻNE:
O stanie zdrowia i ewentualnych przeciwwskazaniach do wykonywania zawodu orzeka lekarz medycyny pracy.
Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.4. Możliwości zatrudnienia osób niepełnosprawnych w zawodzie.
Wykształcenie niezbędne do podjęcia pracy w zawodzie
Nauczyciel matematyki musi posiadać wyższe wykształcenie kierunkowe, tj. ukończyć studia II stopnia bądź jednolite studia magisterskie na kierunku matematyka oraz posiadać przygotowanie pedagogiczne.
Nauczycielem matematyki może być także osoba posiadająca tytuł magistra z innej dziedziny, która ukończyła studia podyplomowe na kierunku matematyka i posiada przygotowanie pedagogiczne.
Tytuły zawodowe, kwalifikacje i uprawnienia niezbędne/preferowane do podjęcia pracy w zawodzie
Kandydat do pracy w zawodzie nauczyciel matematyki musi posiadać:
- dyplom potwierdzający ukończenie wyższych studiów II stopnia lub jednolitych studiów magisterskich na kierunku matematyka oraz przygotowanie pedagogiczne, lub
- dyplom potwierdzający ukończenie wyższych studiów II stopnia lub jednolitych studiów magisterskich na dowolnym kierunku oraz świadectwo studiów podyplomowych z matematyki oraz przygotowanie pedagogiczne.
W celu zdobycia kwalifikacji pedagogicznych, nauczyciel musi odbyć wymaganą prawem liczbę zajęć teoretycznych (z zakresu psychologii, pedagogiki i dydaktyki szczegółowej) oraz praktyki pedagogicznej. Aktualnie (2018 r.) limit godzin dla zajęć teoretycznych wynosi nie mniej niż 270 oraz nie mniej niż 150 godzin dla praktyki pedagogicznej. Przygotowanie pedagogiczne potwierdzić mogą następujące dokumenty:
- dyplom ukończenia studiów lub inny dokument wydany przez uczelnię,
- świadectwo ukończenia kursu kwalifikacyjnego.
Dodatkowym atutem przy zatrudnieniu jest posiadanie:
- certyfikatów potwierdzających udział w szkoleniach i studiach podyplomowych z zakresu zastosowań TIK,
- certyfikatów potwierdzających kompetencje z przygotowania do pełnienia roli egzaminatora Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej.
WAŻNE:
Zawód nauczyciela matematyki jest prawnie jest regulowany Ustawą – Karta Nauczyciela oraz Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli.
Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.2. Instytucje oferujące kształcenie, szkolenie i/lub potwierdzanie kompetencji w ramach zawodu.
Możliwości rozwoju zawodowego i awansu
Praca w zawodzie nauczyciel matematyki wymaga ciągłego poszerzania wiedzy i umiejętności w różnym zakresie. Specyfika pracy w szkole wymaga ustawicznego doskonalenia warsztatu pracy poprzez uczestnictwo w warsztatach, seminariach, konferencjach w formie stacjonarnej lub online. Nauczyciel jest zobligowany do rozwoju swoich umiejętności poprzez zdobywanie kolejnych stopni awansu zawodowego
8. Dzięki temu zdobywa nowe kwalifikacje oraz kompetencje niezbędne do wykonywania swoich obowiązków w sposób rzetelny i zgodny z obowiązującymi standardami.
W momencie rozpoczęcia pracy w szkole początkujący nauczyciel zatrudniony jest na stanowisku stażysty. Aby zdobywać kolejne szczeble kariery zawodowej, konieczne jest odbycie odpowiednio długiego stażu i spełnienie określonych wymogów formalnych. Istnieją cztery stopnie awansu: nauczyciel stażysta, nauczyciel kontraktowy, mianowany i dyplomowany. Przechodzenie między poszczególnymi etapami wymaga od nauczyciela nie tylko czasu, ale także osiągnięć, odpowiedniego dorobku zawodowego i wykazania dużej aktywności na rzecz uczniów, całej szkoły oraz społeczności lokalnej.
Nauczyciel matematyki może rozwijać swoje kompetencje poprzez udział w kształceniu i/lub szkoleniu w zawodach pokrewnych.
Nauczyciel matematyki może awansować na stanowisko dyrektora szkoły po uprzednim uzupełnieniu kwalifikacji o studia podyplomowe z zakresu zarządzania oświatą. Może również pełnić funkcję wicedyrektora, doradcy metodycznego, nauczyciela konsultanta lub wizytatora w Kuratorium Oświaty.
Możliwości potwierdzania kompetencji
Nauczyciel matematyki potwierdza swoje kompetencje uprawniające do pracy w zawodzie, kończąc studia II stopnia lub jednolite studia magisterskie i/lub studia podyplomowe w zakresie matematyki.
Potwierdzeniem przygotowania pedagogicznego jest ukończenie kursu kwalifikacyjnego lub studiów podyplomowych.
Po podjęciu pracy zawodowej, nauczyciel matematyki potwierdza spełnienie wymagań kwalifikacyjnych koniecznych do nadania kolejnych stopni awansu zawodowego:
- w przypadku nauczyciela stażysty, stopień nauczyciela kontraktowego nadaje dyrektor szkoły, po zdaniu egzaminu przed komisją egzaminacyjną,
- w przypadku nauczyciela kontraktowego, stopień nauczyciela mianowanego nadaje organ prowadzący szkołę, po zdaniu egzaminu przed komisją egzaminacyjną,
- w przypadku nauczyciela mianowanego, stopień nauczyciela dyplomowanego nadaje organ sprawujący nadzór pedagogiczny po uzyskaniu akceptacji komisji kwalifikacyjnej, po dokonaniu analizy dorobku zawodowego nauczyciela i przeprowadzonej rozmowie.
Komisje kwalifikacyjne lub egzaminacyjne, o których mowa, przeprowadzają odpowiednio postępowania kwalifikacyjne lub egzaminacyjne na wniosek nauczyciela, skierowany odpowiednio do dyrektora szkoły lub właściwego organu.
Więcej informacji można uzyskać w Bazie Usług Rozwojowych https://uslugirozwojowe.parp.gov.pl oraz Zintegrowanym Rejestrze Kwalifikacjihttps://rejestr.kwalifikacje.gov.pl
Osoba zatrudniona w zawodzie nauczyciel matematyki może rozszerzać swoje kompetencje zawodowe w zawodach pokrewnych:
Nazwa zawodu pokrewnego
zgodnie z Klasyfikacją zawodów i specjalności
|
Kod zawodu
|
Matematyk
|
212002
|
Nauczyciel akademicki – nauki matematyczne
|
231008
|
Nauczyciel matematyki w szkole podstawowej
|
234111
|